Elektronik Atıkların Geri Dönüşümünün Önemi

AEEE’ler geri dönüştürülebilir ürünler içerdiği (metal, plastik, cam vb.) gibi aynı zamanda kurşun, civa, krom, fosfor gibi tehlikeli ya da toksik maddeler de içerirler. Bu maddelere uzun süre düşük dozda maruz kalmak insan sağlığına zarar verebilir. Bu maruziyete ihtimal vermemek için AEEE’leri toplama kutularında biriktirerek geri dönüşümüne katkı sağlamak gerekir.

Kullanım ömrünü tamamlayan elektronik aletler, bütünüyle yararsız ve kullanışsız birer çöp değildir. Bu atıklar doğru yöntemlerle geri dönüştürüldüğünde hem çevre hem de ülke ekonomisine fayda sağlayabilen bir kazanç unsurudur. Örneğin, kurşun-asit tipi araç akülerinin geri dönüşümü %90 oranında yapılabilmektedir. İletişimin vazgeçilmezi GSM telefonlar ve bilgisayarların ana kartlarına ilişkin atıkların gömülmesi durumunda zehirli kurşun, cıva, kadmiyum ve astatin maddeleri toprağa karışmaktadır. Bununla birlikte uygun geri dönüşüm teknikleri ile ağır metaller bakımından zengin basılmış devre kartlarından yaklaşık %20 bakır, %8 demir, %4 teneke, %2 nikel, %2 kurşun, %1 gümüş, %0,2 altın ve% 0,005 paladyum elde etmek mümkündür. Bir ton GSM telefon atığından ise 230 gram altın geri kazanılabilmektedir.

• AEEE’lerin içindeki metal miktarı, madenlerdeki cevherlerden daha fazladır.
• 1 kg demir elde etmek için 200 kg kayanın işlenmesi gerekirken, sadece 2 kg AEEE’nin işlenmesi ile aynı miktar elde edilebilir.
• 1 kg bakır elde etmek için 200 kg madenin işlenmesi gerekirken, 13 kg AEEE’nin işlenmesi ile aynı miktar elde edilebilir.
• 1 kg altın elde etmek için 240.000.000 kg madenin işlenmesi gerekirken, 100.000 kg AEEE’nin işlenmesi ile aynı miktar elde edilebilir.

Elektronik Atıkların Geri Kazanımı İle;

1. Doğal kaynaklarımız korunur.
2. Enerji tasarrufu sağlanır.
3. Karbondioksit emisyonunda yüzde 95 oranında azalma sağlanır.
4. Atık miktarı azalır.
5. Geri dönüşümle geleceğe yatırım yapmış oluruz.

Türkiye’de yıllık 500 bin ton elektronik atık meydana gelmekte ve bunun sadece yüzde 1’i (5000 ton) geri dönüştürülebilmektedir. Alman metal endüstrisi bugün toplam üretiminin yüzde 50’sini geri kazanılmış hammaddelerden yapmaktadır.

Elektronik Atıkların Geri Dönüşüm Süreci

• Elektrikli ve elektronik ekipman ömrünü tamamlamadan atılmamalı, bozulduğunda tamir ettirilerek yeniden kullanımı sağlanmalıdır.
• Atık oluşması durumunda diğer atıklardan ayrı biriktirilir.
• Çevre lisanslı işleme tesislerinde kontrollü bir söküm gerçekleştirilir.
• Atık elektrikli ve elektronik eşyalar sökme, kırma, parçalama, geri kazanım gibi bir dizi işlemden geçirilerek içeriğinde bulunan bakır, alüminyum, altın gibi değerli metallerin yanı sıra, plastik, metal gibi aksamları geri kazanılır. Ağır metaller ve zararlı gazlar bertaraf edilir.
• Geri kazanılan ürünler, hammadde olarak beyaz eşya, otomobil endüstrisi gibi sektörlerde kullanılır.